Iedereen heeft een imago. Ja, jij ook. Amerikaanse toestanden willen we natuurlijk niet, maar een beetje imago-management kan geen kwaad.

“Zodra je een restaurant binnen loopt, zoomt er een onzichtbare camera op jou in die je imago vastlegt,’ weet imagoconsultant Dyanne Beekman. ‘In een paar seconden, en via een paar steekwoorden. De vraag is: heb je het imago dat je wilt, of straal je per ongeluk iets uit dat je geen goed doet?” Ja, die vraag geldt ook voor jou en mij. Ook jij hebt een imago, al sta je er misschien niet bij stil. Het leuke is wel dat je zelf je imago kunt bijsturen. In Amerika is dat al de gewoonste zaak van de wereld, en doen mensen massaal aan ‘imago-management’. Al willen we niet de kant op van een kunstmatig en opgeklopt beeld van onszelf, aandacht aan je imago geven is terecht. Want een positief imago maakt het prettiger om met mensen om te gaan, en het helpt je gemakkelijker te bereiken wat je wilt. Of dat nu een gezellige avond is op een feestje waar je niemand kent, het vinden van een fijne levenspartner, of het binnenslepen van je droombaan.

Imagoconsultant Dyanne Beekman: “Blijf bij jezelf. Ga niet solliciteren in een outfit die niet klopt met je persoonlijkheid. De mode kent duizenden formules die wél kloppen met wie je bent.”

Schitter als een diamant?
Klinkt het toch niet een beetje fake allemaal? Dr. Aafje Brandt van Bureau Brandt doet onderzoek naar beeldvorming, en geeft er advies over. Zij reageert: “Je kunt heel goed jezelf blijven, maar toch technieken gebruiken om aardig of bekwaam over te komen. Je hebt verschillende facetten, die allemaal horen bij je persoonlijkheid. Als je per situatie of ontmoeting zelf bepaalt wat je wilt laten zien, is dat helemaal niet fake. Je zou kunnen zeggen dat je juist je kansen benut om alle kanten die je hebt, optimaal in beeld te brengen.” Je zou je persoonlijkheid dus eigenlijk een beetje kunnen zien als een diamant, en imago-werk als inspanning om de facetten te laten schitteren.

Ben ik bekwaam, of ben ik warm?
Je familie heeft een beeld van jou. Je vriendenkring heeft waarschijnlijk een ander beeld. En mensen op je werk zien je wéér anders. Kortom, je imago varieert per situatie en omgeving. Misschien lijkt het daarom een lastige opgave om je imago een duwtje in de goede richting te geven. Mis. Het is best overzichtelijk. Er zijn namelijk twee vragen die je imago voor 80 á 90% bepalen. De eerste is: hoe warm vinden mensen je als mens? De tweede is: hoe bekwaam vinden mensen je overkomen, ofwel hebben ze het idee dat je dingen voor elkaar krijgt?

Aan de slag met je imago
Dit zijn dus de twee pijlers van je imago. Je kunt focussen op een warm imago, of op een bekwaam imago, of op allebei. Ze tellen allebei mee, maar over het algemeen vinden we in ons sociale leven een warm imago het belangrijkst. Op het werk telt bekwaamheid juist zwaarder. Je imago een duwtje in de goede richting geven, kun je op drie gebieden doen. Dit zijn de drie aspecten die je imago bepalen. De eerste, en vaak belangrijkste, is je uitstraling en je uiterlijk. De tweede is, wat jij zelf zegt en doet. En het derde punt wat je imago bepaalt, wordt regelmatig onderschat: dat wat anderen over je zeggen.

Imago-pijler 1
Uitstraling en uiterlijk
Amy Cuddy is sociaal psycholoog, en ze heeft het imago van een goede! En bovendien heeft ze goed nieuws. In twee minuten kun je je imago al verbeteren. Heel simpel, door via je lichaamshouding warmte uit te stralen, óf bekwaamheid. Laten we met die bekwaamheid beginnen. Amy: “Stel dat je je onzeker voelt in een sociale omgeving, dat je verwacht dat je aangevallen wordt in een discussie, of een lastig sollicitatiegesprek hebt. Neem dan een zogenaamde powerpose aan. Ga rechtop staan. Zet bijvoorbeeld je handen in je zij. Zet je benen stevig iets uit elkaar. Binnen twee minuten maakt je lichaam hierdoor hormonen aan die je kracht versterken. Je voelt je echt krachtiger, en dat straal je ook uit.” Moet het wat subtieler? Neem dan in elk geval je natuurlijke ruimte in. Laat je schouders zo breed blijven als ze zijn en kruip niet in elkaar. Ontspan. Of je nu staat of zit, zet je voeten stevig op de grond om te aarden. Amy: “Je voelt je nu niet alleen competenter, maar mensen die je zó zien, zullen je als competenter beoordelen.”

Warm overkomen
Wil je juist warm en open overkomen, bijvoorbeeld op een feestje waar je niemand kent? Kies dan voor een warme pose. Zit of sta er ontspannen bij, en glimlach regelmatig. Zelfs als het een nep-glimlach is, ontstaat hierdoor een innerlijk gevoel van warmte en openheid. Dat zul je ook nu weer uitstralen. Geef je borststreek de ruimte. Dit straalt openheid uit, maar helpt je bovendien diep en rustig ademhalen voor een relaxte uitstraling. Kruis je armen niet voor je borst, want dan geeft je uitstraling onbewust aan dat je je wapent tegen de ander.

Je uiterlijk
Niet alleen je uitstraling, ook je uiterlijk geeft je een imago. Dyanne Beekman laat bij een ontmoeting of afspraak dan ook niets aan het toeval over. Ze bereidt natuurlijk de feiten en de inhoud voor, maar ook haar imago. Dyanne adviseert met klem: “Laat je imago niet iets zijn dat je toevallig overkomt. Stuur het! Denk voor elke situatie bewust na over het signaal dat je straks afgeeft met je kleding en je kapsel. Wat wil je ermee uitstralen, wat wil je bereiken? Probeer ook vooraf de ontmoeting te visualiseren. Hoe zie je jezelf? Met welke indruk wil je mensen achterlaten?” Wees daarin zo precies mogelijk.

Imago-pijler 2
Wat je zelf zegt en doet
Je hebt een belangrijk gesprek, of je komt in contact met iemand die je echt beter wilt leren kennen. Je pijnigt je hersens: wat moet ik zeggen, hoe moet ik mezelf neerzetten? Verrassing! Laat de briljante vondsten maar zitten. Wat je zegt, is namelijk helemaal niet het belangrijkste. Dr. Brandt raadt aan: “Laat vooral je belangstelling voor die ander zien. Probeer mensen aan te moedigen om te praten over de dingen waarover ze enthousiast zijn. Stel vragen, laat de ander weten dat je echt interesse hebt voor de dingen die ze zeggen. Kijk je gesprekspartner regelmatig aan, als teken van je aandacht.” Onverdeelde aandacht is zeldzaam, en laat dat net zijn wat mensen het liefste willen krijgen. 100% aandacht voor de ander geeft de klik, en bezorgt je een positief imago.

Om meteen te proberen
Warm overkomen? Zoek de gelijkenissen! Uit onderzoek blijkt dat mensen die op elkaar lijken, elkaar sympathieker vinden. Dat kunnen kleine dingetjes zijn, zoals dezelfde woorden gebruiken, of zelfs op dezelfde dag jarig zijn.

Om meteen te proberen
Tip van imago-deskundige Dyanne Beekman: knip, plak en scheur je ideale imago bij elkaar. Haal teksten of foto’s uit tijdschriften. Maak een moodboard. Er mogen allerlei versies van je imago ontstaan. Werk vanuit je gevoel, en laat je verrassen door je eigen voorkeuren. Wat ontstaat er? Hoe voel je je bij de diverse beelden en teksten? Welke kant van jezelf zou je meer willen laten zien?

Imago-pijler 3
Wat anderen over je zeggen
Imago-pijler nummer drie is, wat anderen over je zeggen. Dr. Brandt is gepromoveerd op onderzoek naar het effect van andermans woorden op jouw imago. Dat effect blijkt volgens haar onderzoek groter dan we weleens denken. Zelf positieve informatie over je karakter of vaardigheden geven, heeft minder invloed dan de positieve woorden die iemand anders voor je overheeft. Zeg iemand van jou ‘zij is een gezellig type’, dan blijkt dat meer te doen voor je imago dan wanneer je zelf zoiets zegt. Helaas gaat het omgekeerde ook op. Negatieve informatie van anderen, of die nou waar is of niet, heeft negatieve gevolgen voor je imago.

Neutraliseer de roddel
Wat doe je als je merkt dat iemand negatief over je praat? Aafje Brandt adviseert: “Geef niet toe aan de verleiding om een leugen of roddel tegen te spreken. Dat vestigt alleen maar meer aandacht op de negatieve indruk. Werk er in plaats daarvan juist bewust aan jezelf positief neer te zetten via de dingen die je doet en zegt. Dan verleg je de aandacht naar het imago dat je wél wilt.” Blijf onverstoorbaar, want ontspannenheid is de beste basis voor een positief imago. Hierbij hoort ook het beheersen van je impulsen. Je handen in de lucht gooien op je werk en hartgrondig roepen ‘Ik ben gewoon totaal hopeloos met cijfertjes!’ lucht even lekker op. Maar het is nog wekenlang een dankbaar onderwerp voor een roddel bij de koffieautomaat. Zonde van je imago.

Babystapjes
Het imago creëren dat je wilt doe je niet in één krampachtige sprong. Neem gewoon kleine, comfortabele babystapjes. Het mag heus ook leuk zijn! Dyanne Beekman: “Elke marathon begint met één stap. Verander je imago stap voor stap, zodat je het ook echt integreert in je leven. Begin met iets kleins, dat bij je past.” Van daaruit kun je verder bouwen. Draag je meestal neutrale kleuren en wil je letterlijk meer je eigen kleur laten zien? Probeer eerst eens een kleurige rode sjaal voordat je die knalrode jurk koopt. Wil je je spontane kant versterken? Stel jezelf niet als doel om op iedereen een verpletterende indruk te maken tijdens een feest. Neem je wel voor om op één vreemde af te stappen en een gesprekje van een paar minuten te beginnen. Daag jezelf uit, maar blijf bij je kern. Dan laat je jezelf altijd van je beste kant zien.

Je imago en sociale media
Er zijn zelfs al mensen om ontslagen: je imago op sociale media. Voor je werk is een imago als losbol of feestbeest nu eenmaal niet zo handig. De vergissing die we vooral maken, is twee imago’s door elkaar laten lopen. Je moet je imago als bekwaam persoon anders managen dan je imago als warme, aardige vriend of vriendin. Bepaal zelf wie jou ziet, en wat mensen zien. Denk niet dat werkgevers of klanten alleen op het zakelijke netwerk LinkedIn kijken. Met wat pech zien ze mevrouw de manager – ja, jou – op Facebook in een heel gewaagd badpak, of lezen ze hoe hun accountant – ja, alweer jij – haar portemonnee heeft laten liggen toen ze aangeschoten de kroeg uit stapte. Manage je imago. Gebruik de privacy-instellingen van sociale media. Scherm privézaken af.

Opmerkelijke imago’s
Presentatrice Chantal Janzen zien we als de leuke, lieve ‘girl next door.’ Dat imago liep wel een deukje op toen ze pittige kritiek gaf op de manier waarop collega Yolanthe Sneijder-Cabeau zich blootgeeft op sociale media. Die maakte het zelf ook nogal bont door hard te roepen dat een acuut veranderd uiterlijk, inclusief veel vollere lippen, het gevolg was van visagie en belichting….* Tik op Google de zoekwoorden ‘advocaat zwarte ogen’ in en je vindt Inez Weski. Een advocaat met zwart omrande ogen, donkere kleding en doodshoofd-ringen. Imago-deskundigen vragen zich hardop af of dit haar professionele imago goed doet. Maar Inez verandert lekker niets aan zichzelf. * Ali B was niet blij met het stempel ‘knuffel-Marokkaan. Ali, op Nu.nl: “Het kan betekenen dat je geknuffeld wordt omdat je Marokkaan bent, óf omdat je zo’n leuke jongen bent.’ Ali werkte bewust aan zijn imago als ‘leuke jongen,’ en dat overheerst nu… zegt hij.

De eerste indruk
De eerste indruk die je maakt, ontstaat binnen een paar seconden. Bovendien kan de eerste indruk verbazend hardnekkig blijven hangen. Het eerste waar mensen naar kijken, is je uitstraling en je uiterlijk. Geef die dus je aandacht als er een eerste ontmoeting op het programma staat die je belangrijk vindt.

Onderzoeksfeitje: als een proefpersoon mensen subtiel nadoet in hun manieren, woorden of houding, vinden deze mensen de proefpersoon aardiger, en de ontmoeting fijner. Dit heet spiegelen.

To do
Kies een ontmoeting die de komende week op je programma staat. Selecteer nu twee steekwoorden uit onderstaande lijstjes. Ze mogen allebei uit hetzelfde rijtje komen. Of bedenk er zelf twee. De enige voorwaarde is dat het kwaliteiten zijn die bij jou passen, en die je naar voren wilt laten komen bij de ontmoeting. Gebruik de twee woorden in een bevestigende spreuk, een zogenaamde ‘affirmatie.’ Herhaal bijvoorbeeld vooraf een paar keer in je hoofd ‘Ik ben open, en belangstellend.’ Of ‘ik ben rustig, en zelfverzekerd.’ Doe dat ook een paar keer tijdens de ontmoeting. Je versterkt het gevoel van binnen, en tegelijk je imago.

Bekwaam:
Sterk
Vaardig
Professioneel
Deskundig
Kalm
Onverstoorbaar
Zelfverzekerd
(..)

Warm:
Sympathiek
Hartelijk
Open
Liefdevol
Belangstellend
Sociaal
Gezellig
(..)

To do
Speel eens met verschillende imago’s, in situaties dat het kan: sportief, zakelijk, nonchalant, verzorgd. Ben je bijvoorbeeld gewend in spijkerbroek en zonder make-up naar de supermarkt te gaan? Wat gebeurt er als je in een leuk jurkje met mooie pumps gaat en wat make-up opdoet? Hoe zijn de reacties? Merk je dat mensen anders op je reageren? Zet eens een stapje buiten je comfort-zone, en kijk wat er gebeurt.

To do
Snel een positief imago neerzetten? Spiegel de houding en gebaren van de ander. De ander krijgt onbewust een betere indruk van jou. Doe het wel een beetje subtiel, natuurlijk.

Beetje oppervlakkig
Proefpersonen beoordeelden tijdens een onderzoek vrouwen met een bescheiden hoeveelheid make-up als aardiger, competenter en betrouwbaarder dan vrouwen zonder make-up

Om te proberen
Kies een of meer imago-rolmodellen om jezelf te inspireren. Kijk naar films, bladen, op straat. Wie heeft een imago dat je aantrekt? Op welk gebied? Waar zit dat in, kun je er woorden aan geven voor jezelf?

Meer weten, luisteren of lezen?
* Dyanne Beekman schreef het boek ‘No. 1 – ik heb een imago’ (uitgeverij A.W. Bruna.)
* De TED-talk van Amy Cuddy over het effect van je lichaamstaal ging viraal en werd miljoenen keren bekeken: hier het Youtubeje. * Meer over Aafje Brandt en haar adviezen staat te lezen op de website van Bureau Brandt.

Dit is een bewerking van een artikel dat eerder verscheen in het maandblad Santé