Met je lief praten? Natuurlijk! Over jullie liefde, plannen, vrienden, vakantie. Over geld daarentegen? Liever niet zeker? Toch is geld een van de grootste relatiekillers. Zie hier de vijf grootste geld-en-relatiestruikelblokken. Met de oplossingen, uiteraard.
1. Geld is onbespreekbaar
Práten over geld in je relatie? Kom! Waar blijven de romantiek en het vertrouwen als je elkaar door het hele pand met bankier-apps en calculators achternazit? Tot zover de mythes, nu de waarheid: als je geld niet bespreekt, liggen rampen op de loer. Financieel, of in de vorm van wrok of onbegrip. En daarbij zinkt het ongemakkelijke gevoel dat je hebt als je het bijtijds bespreekt in het niet. Ronald Hilgersom van de Vereniging Consument en Geldzaken: ‘Geldzaken zijn een ongewild gespreksonderwerp in een relatie, met als achterliggende houding: na ons de zondvloed. Maar je zult merken dat je juist het minst over geld hoeft te praten als je er bijtijds open over bent en de belangrijkste basisdingen geregeld hebt. Dan krijg je nooit oeverloos “gejamaar” achteraf, want het was vanaf het begin een afspraak.’ Geldgesprekken zijn dus gewoon noodzaak. Wat voor gevoelens geldt, gaat ook op voor geldzaken: wat je van elkaar verlangt moet open en bloot op tafel. Punt.
2. Stel geworden? Meer risico op geldruzie
Jullie gevoel groeit en op gegeven moment weet je: dit is ware liefde, we gaan samenwonen! Geweldig! Alleen… volgens onderzoek is geld voor stellen een (nog) grotere bron van ruzie dan seks. Ronald Hilgersom: ‘Je moet echt vooraf rond de tafel om een totaalplaatje maken van jullie financiën. Kijk naar inkomsten, gezamenlijke uitgaven en naar de vraag hoe je dat gaat verdelen.’ Dat is geen hogere wiskunde. Zet de feiten op een rijtje met het NIBUD-boek Basisboek Budgetteren. Hierin zit ook een handig schema om de kostenverdeling uit te werken. Wat je uiteindelijk besluit, draait om méér dan nuchtere cijfers. Ronald Hilgersom: ‘Als een van beiden meer werkt en de ander meer in het huishouden doet of klust, bedenk dan: tijd is óók geld, en moet keihard afgerekend worden.’
Horrorstory part one: jouw portemonnee = mijn portemonnee
Karin (28): ‘Vroeger hadden we het goed, maar tegenwoordig hebben we altijd ruzie over één onderwerp: geld. Mijn vriend heeft al een tijdje geen baan meer en ik heb zelf nog wel werk. Dus komt het op mij neer om alle rekeningen te betalen. Ik heb echt geen zin om zo door te gaan en ik ben er echt ziek van, maar ik weet gewoon niet wat ik met deze situatie aan moet. Zolang hij geen inkomen heeft, kan ik toch ook weinig van hem eisen? Ik kan geen kant op!’
Samenwoontips van de gelddeskundige
Als je samen een huishouden opzet, zit de bank of verzekeringsagent likkebaardend klaar om je allerlei verzekeringen en spaarconstructies te verkopen. Maar, zegt Ronald Hilgersom: ‘Een van de meest gemaakte fouten is dat mensen veel te snel besluiten. Als alles even doorloopt zoals het al ging, vergaat de wereld niet. Eerst samen besluiten hoe je het gaat doen en dan pas kijken welke financiële producten je nodig hebt. Neem geen overbodige verzekeringen. De grove richtlijn: een nieuwe inboedelverzekering of de bestaande verhogen als je bij de ander intrekt, en een goede aansprakelijkheidsverzekering. Dan ben je een heel eind. Het is realistisch om een samenlevingscontract te maken met financiële afspraken. Je weet nooit hoe dingen lopen.’
3. Uit elkaar gaan
Uit elkaar gaan is een grote potentiële valkuil in geldzaken. Je kent de bloedstollende voorbeelden: geldoorlog, tot voor de rechter toe. Ronald: ‘Gooi eerst met je huisraad, huil, laat die emoties eruit. De financiën regelen doe je zo snel mogelijk, maar pas als de ratio er weer een beetje inzit. Zet in grote lijnen dezelfde financiële feiten op een rijtje als wanneer je gaat samenwonen. Wat staat er op jullie bankrekeningen, hebben jullie een huis, eventueel overwaarde? Zijn er gezamenlijke pensioenrechten en levensverzekeringen? Wat zijn eventuele schulden, zoals de hypotheek?’ Zoek per punt een compromis. Gouden regel: blijf redelijk. Spreek vooraf af dat je bij oplopende gemoederen allebei een adempauze kunt uitroepen. Kom je er toch niet uit, zet er dan een wederzijdse vriend(in) of kennis tussen, of een onafhankelijke deskundige. De Vereniging Consument en Geldzaken kan daarbij helpen.
Horrorstory part two: geldwolf in schaapskleren
Ine (23): ‘Mijn beste vriendin had ooit een relatie met een man die bij haar introk, schulden ging maken en zich totaal nverantwoordelijk gedroeg. Als klap op de vuurpijl vond ze hem in bed met haar beste vriendin. Toen ze hem de deur uitzette, volgde een maandenlang geldgevecht. Op een gegeven moment ben ik ertussen gaan zitten. We besloten vooraf om hem een worst voor te houden, een schep geld in ruil voor een verklaring waarin hij afstand deed van alle spullen in huis. Hij hapte, ze was van hem af. We hebben zitten juichen op de bank.’
Hulp bij (financiële) conflicten: de mediator
Ronald Hilgersom: ‘Mensen die uit elkaar gaan, stappen te snel naar een advocaat. Vertrouw eerst op je eigen verstand, je zegt veel te snel dat je iets niet weet. Als je aan de keukentafel gaat zitten en jullie financiële positie op een A4’tje zet, ben je al veel verder, zonder een advocaat van 300 euro per uur.’ Denk bij een moeilijke financiële afwikkeling aan de diensten van een mediator. Zeker als jullie de zaak niet op de spits willen drijven, is dit dé manier om dingen goedkoper en vriendelijker te regelen (zie www.nmi-mediation.nl).
4. Grote aankopen doen
Grote aankopen doen, wat kan daar nu moeilijk aan zijn? Laat het maar aan jullie over om de geldpot op te blazen! Vakanties, auto’s, huizen: dat is toch alleen maar pret voor twee? Jammer, maar nee. Ronald Hilgersom: ‘Voorop staat dat je het over de aankoop eens moet zijn. Als hij een MG wil en jij een Peugeot, heb je toch al een probleem. De stelregel is: samen besluiten, samen betalen, van een gezamenlijke rekening. Naar mijn ervaring ontstaan de grootste problemen als dingen zonder overeenstemming gebeuren.’ Maak deze duidelijke afspraak voordat het te laat is. Dat niet vriendlief in een impuls flink in een veelbelovend eekhoorntjeswolproject investeert en jullie samen op de blaren zitten. Impulsief doen jullie maar met jullie privé-rekening.
5. Verschillende ‘geldkarakters’ verenigen
Ronald Hilgersom: ‘Volgens mij is de vrouw in geldzaken het intellect in de relatie. Vrouwen zijn rationeler, pragmatischer én oplossingsgerichter. Terwijl mannen vaak zoiets hebben van: “Tja, moeten we het daar echt over hebben…”’ Leuk om te horen, maar stel: jij zit op je spaarrekening als een bok op de haverkist en hij heeft een krater in zijn hand ter grootte van de staatsschuld van een klein ontwikkelingsland. Toch is de oplossing vrij simpel: houd gewoon twee dingen uit elkaar. Als het over zijn eigen geld gaat, mag je je alleen in stilte ergeren: die situatie valt niet onder de ‘punten waar we aan moeten werken’. Hoe gretig hij ook duistere leningenbonnetjes uit de krant knipt en naar jouw idee de zoveelste nagel aan zijn eigen financiële doodkist slaat: let it be, behalve als het jullie gezamenlijke geldzaken bedreigt. Hij moet zijn deel van de huur kunnen betalen en gezamenlijke financiële afspraken nakomen. Uiteraard zit dat anders als het om geld van jullie samen gaat. Daarover beslis je samen. Dus: accepteer elkaars ‘geldkarakter’, geef elkaar vrijheid waar het om privé-geld gaat – maar voor gezamenlijke geldzaken is overleg heilig.
Horrorstory part three: beware! Het kindmannetje
Sandra (33): ‘Ik ontmoette een hele leuke man en was een beetje ontoerekeningsvatbaar. Hij kwam met een maandje al bij me in huis en gaf zijn eigen huis op. Hij gebruikte naar hartelust mijn spullen maar kocht zelf nog geen ei, zette de verwarming zelfs in de zomer op loeien en liet mij zijn bodemloze beltegoed aanvullen. Tot ik het op een dag zat was. Ik heb hem op een stoel neergezet en met keiharde afspraken en bedragen geconfronteerd. Uiteindelijk haalde hij bakzeil, omdat hij toch wel inzag dat ik gelijk had. Sindsdien hebben we geen centje financiële pijn. Ja inderdaad, tegen de verwachtingen in zijn we nog samen.’
Gouden geldregels:
• Samen de geldzaken regelen. Verleidelijk is dat degene die geldzaken het minst vervelend vindt alles regelt. Toch is dat niet slim. Als je allebei inzicht hebt in jullie financiële ‘huishouden’, ben je gemotiveerder om je zaakjes op orde te hebben en krijg je geen scheve verhoudingen.
• Oppassen met lenen aan je lief. Voor je het weet ontstaan conflicten of (terugbetalings)problemen. Wil je de poen of de liefde?
• Bij samenwonen een samenlevingscontract laten opmaken bij de notaris. Alleen al (luguber, maar realistisch) omdat de één alleen dan rechten heeft als de ander overlijdt.
Even lachen om Hollywood-stellen in geldzaken:
• Vol stonden de bladen destijds over het huwelijk van Catherina Zeta Jones en Michael Douglas. En wel van roddels over haar ‘huwelijkssalaris’: per getrouwd jaar 2,8 miljoen dollar…
• Liz Hurley kreeg een kind van multimiljonair Bing, maar met zijn vaderrol liep het niet zo lekker. Liz’ commentaar: ‘De kostwinner voor deze baby word ik toch echt zelf. Ik kan me geen privé-jets veroorloven, maar ik heb geld genoeg.’
• Kim Basinger kocht (!) het stadje Braselton, maakte de megaflop Boxing Helena en ging vervolgens failliet. Toenmalige echtgenoot Alec Baldwin regelde vervolgens de gezinsfinanciën en gaf Kim een toelage.
(Bron: USA Today, Guardian)
Dit is een bewerking van een hoofdstuk uit mijn boek Mijn geluk maak ik zelf wel, Spectrum/Unieboek (uitverkocht)