De harde waarheid: je bent supervrouw niet. Weg dus met die jacht op onbereikbare ideaalbeelden. Geloof mij, je wordt er echt een gelukkiger mens van.

Heel vreemd, dat we overal betogen lezen over het kwaad dat perfectionisme heet terwijl de jacht op onhaalbare ideaalbeelden dankzij Facebook en Instagram alleen maar massaler wordt. Wat is het nou dat we niet doorhebben? Dat perfectionisme een heilloze zaak is? Dat ik niet perfect ben, jij niet en niemand niet? Laten we het dus nog maar eens hebben over perfectionisme. Alleen al, omdat we daar zolangzamerhand levens mee kunnen redden. Want er gaapt een enorme kloof tussen wie we zijn, en wie we denken te moeten zijn. Die kloof is er één waar inmiddels vooral jonge mensen letterlijk in springen, om er nooit meer uit te komen. Maar vlak ons vrouwen ook niet uit. Logisch, want je zou er dol van worden. De ideale minnares, de ideale manager van huis, tuin en administratie, de ideale moeder. Da-ag!

Je kunt niet alles en het hoeft ook niet
Ik zeg het niet graag, maar er zijn dingen die we van hém kunnen afkijken. Niet dat mannen geen last hebben van perfectionisme. Maar bij hen beperkt het zich gelukkig wel tot enkele overzichtelijke zaken. Is hij aan een belangrijk werkproject bezig, dan ligt er in zijn badkamer een bontvel van uitgevallen haren en leeft hij op diepvriesmaaltijden. Vetrolletjes en al paradeert hij onbekommerd door de slaapkamer. Zijn vrienden ziet hij, nou, eh… minstens eens per halfjaar. En wat doe jij? Op je werk probeer je zowel vriendelijk als efficiënt te zijn. Na een lange file tover je een gezonde maar overheerlijke maaltijd tevoorschijn dankzij Nigella Lawsons kookboek Hoe word ik een goddelijke huisvrouw. Je belt (volgens een lijstje) alle vriendinnen die je nodig moet bellen. Voordat je je favoriete tv-serie kunt zien, zie je het laagje stof op je tv. Trouwens, het is 3,5 dagen geleden dat jullie in bed iets anders hebben gedaan dan slapen… nog een agendapuntje!

Wat een leven. Je zou van minder gek worden.

Waarom juist vrouwen?
Lijkt dat maar zo of is perfectionisme vaak een vrouwentrekje? Volgens onderzoeken wel, en dat komt zo. Ooit bracht de man het loonzakje binnen. In ruil verlangde hij wel een en ander: een mooie vrouw, lekker eten, aandacht voor zijn zware dag, zoete kindertjes, je hebt het beeld. Inmiddels haal je als vrouw je eigen loonzakje binnen. Jammer genoeg zijn de oude normen echter verbazend hardnekkig. En let wel: niet alleen volgens hem, ook volgens de combi ‘jij en de maatschappij’! Perfectionisme is de maatstaf, overal zie je vrouwen die totaal in control lijken: in bladen, boeken en tv-reclames, op straat. En maar doen of zo’n leven zo leuk is. Tot je er in het ergste geval opeens totaal doorheen zit: stukgelopen op je felbegeerde imago van supervrouw, superminnares, supermam… Dit willen we natuurlijk niet. En het hóéft niet. Prik je supervrouw-illusies maar door, zodat je een beetje kunt leven. Hier volgt de top zes van perfectionistische valkuilen. Met tegengif uiteraard.

Ideaalbeeld: alles onder controle
Je bent werkneemster van het jaar, zorgt dat je bijtijds je schoonmoeder belt en de huur betaalt. Op alles (wereldproblematiek, relatieproblemen) heb je antwoord. Jouw handen wapperen altijd, maar zitten nooit in je haar.
Realiteit: het lukt maar niet om die pietluttige ruzie met je beste vriendin bij te leggen. De wereldvrede en dat enorme werkproject liggen als een steen op je maag. Er groeit een vreemdsoortig boompje in je GFT-bak. Gisteren liep iets kleins op heel veel benen door je keuken. Een deurwaarder stuurt je enge brieven. Je achterstallige administratie is omvangrijker dan de Dode-Zeerollen.
Wat nu? Stel jezelf twee doelen die je écht kunnen schelen, niet acht op alle fronten. Wat is nou belangrijker, een fijne relatie of viermaal per week sporten? Je baan of altijd kraakhelder gelapte ramen? Accepteer ook dat er steken vallen. Ga voor zeventig procent, niet voor honderd. En delegeer dingen: aan je collega, vriend, ouders, ja, zelfs aan je huishoudelijke hulp (waarom lig jij ondersteboven met je hoofd in de wc-pot om te zorgen dat zij straks tegen een schone werkplek aankijkt?). Kortom: perfectioneer jezelf in imperfectie.

Ideaalbeeld: je bent Miss Sunshine
Je bent gelukkig. Waarom ook niet? In dat tijdschrift stond laatst dat 94 procent van de Nederlandse bevolking gelukkig is. Jij dus ook! Altijd! Overal! Ongesteld of niet!
Realiteit: je zit mismoedig met een familiepak Twixen op de bank. Maar die reclame waarin een vriendinnenclub gelukzalig choco eet op de vierzitsbank, klopt niet: jij voelt je met elk hapje slechter. De telefoon gaat niet. Je vriend is ervandoor met de werkster. Je cavia heeft je gebeten. Niemand houdt van je. Je bent een mislukking.
Wat nu? Bevrijd jezelf van het waanidee dat je altijd en overal gelukkig moet zijn! Dat beeld bestaat alleen in de reclame, om maandverband met vleugels te verkopen. Accepteer, of liever omhéls het feit dat je niet altijd gelukkig bent. Juist omdat je niet altijd gelukkig bent, ben je je des temeer bewust van een prachtdag. Geluk hoeft niet elk moment. Goddank.

Ideaalbeeld: je woont VT (= Volkomen Top)
Je hebt het interieur uit een woonblad. Verbluffend gestileerd, van bank tot bijpassende kaarsen. Je administratie is geheel bij. En rondslingerende kranten en rotzooi? Never!
Realiteit: chaos. Zelfs je toiletpapier – roze – past niet bij je badkamer (groen met wit). En wie heeft al die troep hier neergelegd? Kan het echt zijn dat je al een heel seizoen je administratie niet hebt gedaan?
Wat nu? In woonbladinterieurs heeft de styliste de hele dag zitten zwoegen terwijl ze bewonend gepeupel buiten de deur hield. In het jouwe daarentegen wordt geleefd. Logisch dat het niet vlekkeloos is. Punt twee: ons aantal wekelijkse vrije uren is volgens onderzoek sinds 1985 afgenomen van 49 uur naar 44,8 uur. Dus hoezo tijd om op te ruimen? Bovendien stuurt iedereen je verzekeringspapieren, bankafschriften en folders. Diezelfde folders beweren dat je leven zinloos is zonder elektronische walnotenpureerder… nog meer troep! Accepteer dus een zeker troepgehalte. Dagelijks één ding weggooien is jaarlijks 365 dingen! Papier is biologisch afbreekbaar, dus verdwijnt uiteindelijk vanzelf. Kom je echt om? Van schoonmaker tot organisatiewonder, ze staan klaar om te helpen. Tegen vergoeding, maar niemand zei dat het leven een dropfabriek is.

Vergeet de reclames!
Maximizen is in, satisficen niet zo. Ofwel, de ultieme keuze maken is in de mode, maar gewoon zorgen dat je keuze er een beetje leuk mee doorkan niet. Onterecht. Die eeuwige jacht naar de perfecte keuze kost je je gemoedsrust. Soms is de beste keuze: niets doen. Dan maar niet het nieuwste mobieltje, de grootste vriendenkring of de listigst volgeplande agenda. Rust en ruimte in je hoofd zijn óók een keuze! Dus plof achterover in je versleten stoel, kijk géén tv (reclamegevaar), pak niet de telefoon (wie jou echt wil spreken, belt zelf wel), gooi de krant een keer ongelezen weg en geniet van een fijn boek…

Ideaalbeeld: je bent de perfecte vrouw/minnares
Je gaat wekelijks 3,5 keer met je lief naar bed. Zelfs onder tl-buizen zijn je heupen huiveringwekkend mooi. En je bedkunsten? In drie seconden knoop je een kersensteeltje met je tong…
Realiteit: vanochtend ontdekte je een pukkel op een heel merkwaardige plek. Niet dat je vriend daarachter komt. Je kans op lijfelijke intimiteiten is kleiner dan de kans dat je de staatsloterij wint: hij heeft weer overgewerkt. Gelukkig maar. Je weegt opeens meer dan je moeder, morgen moeten jullie vroeg op en er is een romcom op tv vanavond.
Wat nu? De Bodyshop-campagne zei het ooit: slechts een paar vrouwen hebben een topmodellenlijf. De overige 3 miljard niet. Accepteer dat onvolmaakte lijf waarmee je zoveel plezierige dingen kunt doen. Accepteer ook je bed-stijl. Misschien doe je het wekelijks 1,5 keer mínder dan gemiddeld, of ben je liever lui dan moe in bed. Nou en? Als je irreële uiterlijke eisen laat varen, durf je nog eens de sportschool in, en dat levert altijd iets moois op. Zo ook je liefdeleven. Zonder onhaalbare eisen geniet je meer en heb je meer zin. En dát is dus pas eh… perfect.

Ideaalbeeld: hij is Mr. Right
Met een rode roos tussen zijn tanden zet hij de vuilniszakken buiten. Jullie begrijpen elkaar zonder woorden. Maar goed ook, want je adem stokt als je hem ziet. Ruziemaken doen jullie nooit, laat staan over banale dingen als geld of huishouden.
Realiteit: rode rozen zie jij alleen in het plantsoen. Hij heeft een blinde vlek voor huishoudelijke noodzaken die je alleen kunt bestrijden door te dreigen zijn verzameling voetbalbuttons in de magnetron te doen. Jullie ruzies zijn soms te stom voor woorden. Maar ’s avonds op de bank mag je wel je voetjes aan hem warmen.
Wat nu? Mr. Good Enough is goed genoeg. Vergeet romantische boeken en films. Of vergeet ze niet, maar neem ze met een korrel zout. De huizenhoge passie daarin hebben de makers van al dat moois zelf ook nooit beleefd. Films en boeken bezondigen zich eraan om droom en werkelijkheid door elkaar te halen (ik zelf ook, dus bij deze wijs ik zowel mezelf als jou op dit feit). Wees in vredesnaam niet te kritisch. Tel af en toe zijn goede eigenschappen. Met hem samenzijn hoeft niet altijd spannend te zijn. Wie kan het überhaupt aan om de rest van haar leven met haar hoofd in een emotionele handmixer zitten? Sleutelwoorden zijn: vertrouwd, gezellig, intiem. Dat is al heel bijzonder.

Ideaalbeeld: je bent de volmaakte werknemer
Wat een mooie ochtend. Je bureau is net een Tefal-pan. Er blijft nog geen post-it aan plakken. Je opent glimlachend je (keurig georganiseerde) mailbox. Kijk, een felicitatie met je promotie. Binnen drie minuten behandel je je post én een telefoontje van een lastige klant.
Realiteit: je baas hijgt in je nek met een batterij onmogelijke opdrachten, je archiefkast en mailbox puilen uit. In je postvak durf je al dagen niet te kijken. Aan de telefoon hangt een briesende klant…
Wat nu? Vrouwenvalkuil nummer één tijdens het werk: het idee dat alles van jou afhangt, dat ‘nee’ zeggen hetzelfde is als falen, dat de eisen van je baas altijd terecht zijn en een mail met typefout versturen een doodzonde. Relax! Los kantoorbrandjes niet perfect op, maar goed genoeg. Maak keuzes. Ga uit tijdrovende feestcommissies, ook al vindt iedereen je zo onmisbaar. “Jij kunt dit zo goed’ is feitelijk een vertaling van ‘Ik heb hier zelf geen zin in.” Geef mensen die viermaal per dag mailen éénmaal daags antwoord. Ga niet in discussie met lastige klanten of collega’s maar betuig je begrip, zeg wat je concreet gaat of kunt doen en beëindig het gesprek. Laat je onmogelijke baas twee dingen kiezen uit de vijf die hij je wil laten doen. Kom op, zeg.

Even lekker oefenen in imperfectie
• Koop het een keer níét.
• Aai liefdevol over dat laagje stof op de tv. Dit heet antigevoeligheidstherapie: hoe beter je met je laagje stof kunt leven, hoe completer je wordt als mens.
• Zie je een koffiereclame die je aanspreekt, zet je zinnen dan op de koffie en niet op die griezelig ideale vriendengroep aan de koffietafel.
• Speel met je (ontoonbare) vriendengroep het imperfectiespel: wie heeft de meeste geladderde panty’s in de kast? Wiens sportschoolabonnement is het langst verlopen? De winnares krijgt een taart. Niet zelfgebakken, uiteraard. Taarten bakken, levensgevaarlijk voor je medemens – daar kunnen jullie niets van.

Dit is een bewerking van een artikel dat ik schreef voor Cosmopolitan.