Yin en Yang. Twee spirituele symbolen uit het Oosten. Ze staan voor alle krachten ter wereld. Qua eigenschappen, zijn ze tegengesteld. Yang symboliseert actie en daadkracht. Heel populaire dingen in het westen, natuurlijk. Yin daarentegen, staat voor rust, passiviteit, onbeweeglijkheid. Die zaken verbinden we in het westen al gauw aan luiheid en tijdsverspilling. Maar dat is een misvatting, en gelukkig realiseren we ons dat steeds beter. In onze overactieve wereld is het vermogen om even pas op de plaats te maken, een grote verborgen krachtbron. Boor je die krachtbron aan, dan leef je prettiger, bewuster en ook nog eens productiever. Met de onderstaande zeven sleutels naar Yin, leer je hoe je dat aanpakt. Niet op een zweverige manier, maar onderbouwd door deskundigen en wetenschappelijk onderzoek.
Yin-sleutel 1: prioriteiten herschikken
Een wijs Chinees gezegde is ‘Rust is de meester van de beweging.’ Psycholoog Dr. Ivan Nyklicek van de Universiteit van Tilburg onderzocht het effect van mindfulness. Ofwel, de kunst om van de doe-modus over te stappen op de zijn-modus. Hij onderstreept desgevraagd: “Er heerst een misverstand over verstilling en passiviteit. Dat is geen luiheid en je doet het dan ook geen 24 uur per dag. Het zijn juist de broodnodige momenten van stilstaan bij wat is. Van daaruit word je weer actief en ga je verder met je leven.” Vanuit voldoende rust ontstaat de nodige energie voor nieuwe actie vanzelf. Onze westerse gewoonten zijn helaas tegengesteld. Groei en vooruitgang willen wij, constant, dus even stilstaan en uitrusten is ons culturele stiefkind. Hoe roei je tegen die stroom in, hoe stel je je prioriteiten anders? Eigenlijk is het vrij simpel. Blok eens een paar uur af in je agenda of zelfs een hele dag in de kalender. Laat je niet verleiden om die witte blokken alsnog te vullen met afspraken en taken, houd je aan je plan om van rust een prioriteit te maken.
Yin-sleutel 2: een stoplicht betekent stop
Neiging tot alsmaar doorrazen? Stop! Maar dan echt. Noem het nietsdoen, of mediteren. Schuldgevoelens ban je radicaal uit. Want een regelmatige stop geeft je geest een verfrissende douche, het schenkt je nieuwe helderheid van denken en een welkome energie-boost. Ook verbetert je eigen kalmte het welzijn van je omgeving, dat is in studies aangetoond. Gelukkig hoef je echt geen uren in een paarse fluwelen pofbroek tussen de Tibetaanse klankschalen te zitten (tenzij je dat wilt). Psychotherapeut Wayne Dyer vertelde in zijn boek De tien geheimen van succes en innerlijke rust, dat hij voor het stoplicht de kans greep om te mediteren. Dyer: “Ik gebruik die twee minuten om mijn geest in harmonie te brengen met mijn onbeweeglijke auto en lichaam.”
Yin-sleutel 3: volg het indrukken-dieet
eeds meer onderzoek vraagt zich af wat het stadsleven voor effect heeft op ons. Wat blijkt? De overvloed aan geluiden, beelden en indrukken verslechtert de basisfuncties van het brein, waaronder geheugen en denken. De remedie ligt voor de hand. Ga op een indrukken-dieet. De natuur is de aangewezen plek. In de natuur kan ons brein focussen op een beperkte hoeveelheid uitgebalanceerde indrukken. Bovendien vragen die indrukken gewoonlijk geen acute reactie, in tegenstelling tot je dagelijkse duik in het stadsverkeer. Dit levert meerder aantoonbare voordelen op. Proefpersonen gingen in opdracht van de Universiteit van Michigan in het bos wandelen. Ze kwamen meer ontspannen terug, en met aantoonbaar verbeterde cognitieve vermogens. Tijdgebrek? Geen excuus. Zelfs tien minuten wandelen in het park zet al zoden aan de dijk!
Yin-sleutel 4: mag het licht uit?
Als kind werden we al bang gemaakt voor het donker. Zitten we daarom tot ‘s avonds laat hardnekkig bij kunstlicht voor de tv, vaak ook nog eens extra bijgelicht door het zogenaamde blauwe licht van de iPad of telefoon? Het is echt tijd dat we de weldaad van het duister weer een kans geven. Een oude gewoonte onder Tibetaanse monniken is een meditatief verblijf in het donker. Boeddhist, psychotherapeut en schrijver Martin Lowenthal maakt ook ons gewone stervelingen warm voor die praktijk. Omdat duisternis je zintuigen letterlijk helpt uitschakelen, ontstaat een ongekende ontspanning. Ook kun je automatische gedachtepatronen bewuster observeren, ervan loskomen en weldadig aanwezig zijn in het nu. Dus doe dat licht een halfuurtje eerder uit, of doe eens gek en zit tien minuten in het donker voor je je ‘s avonds op Netflix stort. Lukt het niet om te ontspannen? Voer dan eens een goed gesprek. Het blijkt namelijk dat we in de duisternis extra goed kunnen luisteren – want we zien gewoon niemand voor ons!
Yin-sleutel 5: zzzzlaap wat meer
Slaap toch eens wat meer! Volgens de cijfers knabbelen we als bevolking steeds meer uren van onze nachtrust af, en dat is niet best. We krijgen nu gemiddeld nog maar 90% van onze nodige nachtrust. Er is een wetenschappelijk verband aangetoond tussen chronisch slaapgebrek en geestelijke problemen zoals depressie en stress. En, nog meer motivatie: slapend gebeurt ongemerkt heel wat in je hoofd. De californische onderzoeker Professor Sara Mednick schotelde vrijwilligers creatieve vraagstukken voor. Z mochten zich op twee manieren voorbereiden. Lekker ontspannen, of een powernap doen. Professor Mednick: “Alleen al het verloop van tijd helpt mensen bestaande vraagstukken op te lossen. Maar de REM-slaap, een periode van diepe slaap, vergroot ook nog eens de creativiteit in het oplossen van nieuwe vraagstukken!”
Yin-sleutel 6: tegenslag? Even stilstaan
Tegenslag zet aan tot actie, met name in de vorm van denkwerk. Gedachten over verleden of toekomst maken het dan al snel heel druk in je hoofd. ‘Hoe moet het met de kinderen?’Of: ‘Vind ik ooit een nieuwe baan?’ Daarmee vecht je tegen hersenspinsels, in plaats van in het nu de situatie van dit moment aan te gaan. Wat dan te doen? Niet meteen focussen op actie maar eerst en vooral de kalmte terugzoeken om te kunnen kijken naar de realiteit zoals die nu is. Probeer die werkelijkheid eerst eens zonder oordelen te laten zijn zoals het is. De beroemde psychoanalyticus Carl Jung zei ooit, heel wijs: “Als je met je rug tegen de muur staat, wees dan stil en vorm wortels, zoals een boom. Zo komt vanuit diepere bronnen de helderheid op waarmee je over die muur heen kunt kijken.” Hoe moeilijk dit ook kan zijn in het begin, het helpt. Al word je maar even stil, nu en dan, die momenten – bijvoorbeeld in meditatie – laten de kracht en inspiratie opborrelen om problemen het hoofd te kunnen bieden.
Yin-sleutel 7: vind je ritme
Is dit het moment voor actie, of voor rust en stilte? Het antwoord ligt dichterbij dan je denkt. Namelijk in jezelf. Psycholoog en onderzoeker Ivan Nyklicek: “Het ligt voor de hand eigenlijk, want je kunt het gewoon leren aanvoelen. Sta erbij stil. Pas zelfobservatie toe. Vraag jezelf af en toe voor één of twee minuten even af: hoe is het met mij? Welke signalen geven mijn geest en lichaam af? Is er vermoeidheid, spanning, geprikkeldheid, onrust? Zegt mijn systeem dat er nog wel een bezigheid bij kan – of juist niet?” Vind je dat nog moeilijk, dan kan mindfulnesstraining helpen. OOk heel yin, leren te zijn met wat er is in het moment. Nyklicek: “Daarna blijken mensen veel beter in staat om bijtijds rust in te lassen. Ze zijn ook bestendiger tegen stress, angst en somberheid.” Als dat geen goede redenen zijn om de kracht van yin eens wat regelmatiger een kans te geven….
Dit is een bewerking van een artikel dat ik eerder maakte voor het maandblad MIND Magazine