Op retraite. Steeds meer mensen wagen de sprong. Terugkeren naar je kern, waar verlangens en gevoelens zich laten terugvinden. Zeker als je een druk dagelijks bestaan hebt, lijkt het een droom. Maar met wat broodnodige voorkennis, komt die droom echt binnen bereik. Dankzij drie slimme stappen.

Stap 1
Vooraf: maak de beste keuze

Wat wil je, wat is je doel?
Een geslaagde retraite begint met inventarisatie van je persoonlijke doel. Juist omdat er zoveel kan, zijn heldere keuzes nodig. Enkele voorbeelden: misschien wil je gewoon even helemaal ontspannen. Een ander mogelijk doel is een gerichte eerste stap op het spirituele pad. Sommige ‘retraitegangers’ willen één vertrouwde bezigheid uitbouwen, zoals yoga of mindfulness. Anderen proberen graag van alles tegelijk uit: bewegen, chanten, gezond eten én mediteren. Lichaamswerk of dans is fijn voor wie pittig met het lijf aan de slag wil. Maar een meditatieweek is geschikter als je liever roerloos op een kussentje zit. En natuurlijk zit er een idee achter. Sommige retraites staan los van spirituele of religieuze tradities, maar andere horen nadrukkelijk bij een bepaalde stroming. Dat moet maar net jouw ‘ding’ zijn. Tot slot kunnen praktische aspecten de ervaring maken of breken. Wat past bij jou? Retraites worden over de hele aardbol gehouden, in verbouwde boerderijen, in kloosters én vijfsterrenhotels. Voor de een mag het heel basic, de ander vindt een beetje vakantiegevoel onontbeerlijk. Een echt luxedier wil natuurlijk niet dagelijks geradbraakt uit een stapelbed stappen. En is een lekker zonnetje vereist, dan is Zuid-Frankrijk een betere optie dan ons kikkerlandje.

Begin klein
Gouden tip voor beginnende retraitegangers: begin klein. Wie een week lichaamswerk overweegt, kan eerst een ééndaagse workshop proberen. Als een paar uur in stilte wandelen op een rustig strand al de kriebels geeft, vergeet dan maar die tien dagen stiltemeditatie. Zo’n korte oriëntatie kost relatief weinig tijd en moeite, maar levert schatten aan informatie op.

Stap 2
Tijdens de retraite: maak de ervaring zo positief mogelijk

Stel jezelf centraal
Cruciaal voor een geslaagde retraite? Niet altijd aardig gevonden willen worden, of constant hulpvaardig zijn. Een beetje sociaal bewustzijn is uiteraard mooi. Maar focus basishouding, energie en aandacht op jezelf en jouw doel.

Handel met voorkennis
Zeven onschatbare dingen die niemand je vooraf vertelt:

1. Net ben je helemaal in de spirituele ‘flow’ en daar komt een golf kritische gedachten, woede of zelfs tranen. Oordeel niet, laat het zijn. Het gaat vanzelf over.

2. Het programma kan totaal in handen van anderen liggen. Bewuste overgave is onmisbaar.

3. Geen koffie, geen roseetje, soms zelfs geen vlees of vis.. Een retraite is weleens even ‘afkicken’. Maar al snel voelt het heerlijk schoon van binnen.

4. Sommige retraites leveren meer onbekende woorden op dan een vreemde taal. Zie het als een uitdaging.

5. Een retraite kan mensen razendsnel verbinden.. en toch irriteer je je weleens aan anderen. Nou en? Je bent de Dalai Lama (nog) niet.

6. Basic retraites kunnen verrassend betaalbaar zijn. Alleen… soms is er voor vijftien transpirerende mensen één douche. Verleg grenzen.

7. Retraites gooien bioritmes overhoop. Verplicht vroeg opstaan en met de kippen op stok? Zet het verstand op nul en draai mee. Na een paar dagen is het gewoon. Echt.

Snelle survivaltechnieken voor als het even moeilijk wordt

Gevoel: niets!
Veel beginnende retraitegangers voelen… niets. Waar blijven de grootse spirituele inzichten?
Survivaltechniek: laat oordelen en eisen radicaal los. Geniet van de ervaring. Je bent hier. Je doet dit. Bravo! Dat is genoeg.

Gevoel: verzet
Alle controle ontbreekt over wat je doet, hoe en wanneer. Verzet borrelt op.
Survivaltechniek: Besef dat je alleen jezelf dwarsboomt. Geef je over. Blijft het lastig? Maak je los van het dagprogramma voor een wandeling, of een dagboeksessie. Een keertje spijbelen kan best.

Gevoel: spierpijn en malaise
Overal spierpijn, bereslecht geslapen, algehele malaise…
Survivaltechniek: Zet door. Raar maar waar: als aan je (fysieke) grenzen wordt getrokken, knap je vaak een paar dagen af, en daarna zienderogen op.

Gevoel: heimwee
Je mist hevig je kind, kerel en/of kat.
Survivaltechniek: Acceptatie, gevolgd door afleiding. De beste manier om positieve gevoelens te laten terugkeren.

Gevoel: demotivatie
Het ging zo lekker, en opeens is de motivatie zoek. Waarom zit je niet doelloos aan de Franse Rivièra?
Survivaltechniek: Bedenk dat de zoveelste verwenvakantie snel vergeten is. Na een retraite geniet je nog maanden van nieuwe energie, inzichten en helderheid.

De vijf retraitetypes

Signalement en gebruiksaanwijzing

Type: buitenbeentje
Ondoorgrondelijk type. Ze valt nogal buiten de groep, en dat voelt ongemakkelijk.
Gebruiksaanwijzing: Geef haar wat ruimte. Juist het buitenbeentje komt vaak na een paar dagen helemaal los.

Type: tante Bet(weter)
Ongevraagde adviezen vliegen je om de oren. Niets is goed, maar mevrouw weet alles. Grrr!
Gebruiksaanwijzing: Gebruik geen aanmoedigende woorden. Schiet evenmin in de verdediging. Kortom, geef op een beleefde manier totaal geen sjoege. Ze geeft vanzelf op.

Type: sociaal kanon
Heel gezellig, maar soms verhindert ze jouw rust en reflectie. Help!
Gebruiksaanwijzing: Houd een excuus paraat, voor als het even niet uitkomt. Sluip gerust eens weg, ze vindt wel een andere praatpaal.

Type: Alma mater
Prettig, uitgebalanceerd gezelschap. Waarschijnlijk een ervaren retraiteganger.
Gebruiksaanwijzing: Geniet en profiteer regelmatig van haar inspiratie, wijsheid en rustige uitstraling.

Type: emotioneel wrak
Ze ligt in scheiding nummer drie, is vervreemd van kind en kraai, en onlangs wéér ontslagen. Huilt, schreeuwt en klaagt.
Gebruiksaanwijzing: Constant drama is slechts bedoeld om aandacht te trekken. Trap er niet in. Blijf op de vlakte. Gebruik gemeenplaatsen en vage spreekwoorden.

Stap 3
Terug naar huis: houd het positieve effect vast

Retraitegangers zeggen vaak dat je het beste pas achteraf ervaart. Daarvoor is wel ruimte nodig. Hier de ‘drie geboden’ voor thuiskomers.

Gebod 1
Stap rustig terug in het dagelijkse leven….
Je doet de huisdeur open en.. de hond spuugt van blijheid het parket vol, je hebt 200 mails plus een aanhalige man en een kind met huiswerkproblemen. Wat nu? Stop. Het leven gaat hier al dagen door zonder jou, dat kan nog wel eventjes. Stel pittige prioriteiten. Morgen op het werk een belangrijke presentatie? Dat is een prioriteit. Doffe ramen zijn dat niet.

Gebod 2
…en voer belangrijke verbeteringen door…
wat je ook doet, neem de dag na thuiskomst een uur ‘me-time’. Evalueer. Welke inspiratie heeft de retraite opgeleverd? Misschien een opgefrist lichaamsbewustzijn, of de wens momenten van rust en balans te blijven inlassen. Sommige mensen hebben enorme zin om garderobes of interieurs te vernieuwen, of sociale netwerken te ‘ontvrienden’. Grijp bij de kop wat jij echt wilt veranderen. Zet een concrete eerste stap. Nu.

Gebod 3
…maar wees mild en realistisch.
Doe niet alles tegelijk. Wees mild en realistisch. Wat nu niet kan, komt wel na de volgende retraite. En, daarover gesproken: waarom zou je niet alvast teruggaan naar stap één? Kies een retraite en…

Dit is een bewerking van een artikel dat ik eerder schreef voor het blad Libelle Balance